Ti County of Maui ken US Army Corps of Engineers (USACE), a nakitinnulong kadagiti pederal, estado, ken lokal a kontraktor ken ahensia, ket nangipakaammo ita nga aldaw a nalpasen ti panangikkat kadagiti rugit manipud kadagiti amin a komersial a sanikua a dinadael ti Agosto 2023 nga uram iti kabakiran idiay Lahaina. Dagita a makinkukua iti sanikua ket makaaplay itan iti building permit kas paset ti sumaruno a paset ti proseso ti panagibangon manen.

Naikkat dagiti rugit manipud iti 148 a komersial a lote idiay Lahaina sakbay ti Pebrero 26, 2025, a deadline. Ti pannakaikkat dagiti komersial a lote ket sumaruno iti pannakaikkat dagiti residensial a sanikua idi ngudo ti Agosto 2024. Iti dagupna, 1,538 a residensial ken komersial a sanikua ti naikkat kadagiti rugit ti uram iti kabakiran.

Maipatungpal dagiti addang ti soil sampling ken erosion control kadagiti maudi a dua a komersial a sanikua sakbay ti panaggibus ti bulan tapno masigurado ti kinatalged ti aglawlaw sakbay a mayakar manen dagiti sanikua iti County of Maui.  

“Ti pannakaileppas ti pannakaikkat dagiti rugit manipud kadagiti komersial a sanikua ti Lahaina ket mangtanda iti sabali pay a kritikal a milestone iti panagsubli ti komunidadtayo,” kinuna ni Mayor Richard Bissen. “Daytoy a milestone ket saan laeng a manglukat iti dalan para iti pannakaibangon manen dagiti negosio no di ket mangisubli pay iti namnama para kadagiti makinkukua, trabahador ken pamilia nga agpannuray kadakuada. Agtalinaedkami a naikumit a mangsuporta kadagiti umilimi bayat ti panagtitinnulongmi a mangbangon manen iti Lahaina.”  

Inyebkas ni Mayor Bissen ti panagyamanna iti napardas a panagregget ti USACE ken dadduma pay a kasosyo, a nangidakamat a naparpartak ti panagrang-ay ngem iti ninamnama.  

“Daytoy ket mangmarka iti napateg nga addang iti panagimbag a saan koma a nagun-od no awan ti dedikasion dagiti kasosyo iti komunidad ken panagtalek ti publiko,” kinuna ti USACE Recovery Field Office Commander, Lt. Col. Joseph Kendall. “Ti pannakaileppas ti panangikkat kadagiti rugit ket napateg nga addang nga agturong iti panagsubli ken nasken iti pakabuklan a proseso ti panagbangon manen.”

Temporario a Lugar a Pagidulin iti Rugit  

Ti pokus ket agsubli itan iti panangibiahe iti agarup nga 400,000 a tonelada ti rugit manipud iti lugar ti West Maui Temporary Disposal Storage (TDS), a masarakan idiay Olowalu, agingga iti Permanent Disposal Site (PDS) iti Central Maui Landfill.

Ti Kondado ti Maui ket naikeddeng a mangileppas ti umuna iti dua a paset a plano a mangbangon ti PDS idiay Central Maui Landfill inton Marso 17.  

Maibatay iti petsa ti pannakaileppas ti Marso, namnamaen ti USACE ti panangibiahe iti material iti PDS apaman a malpas ti pannakaibangon ti permanente a lugar, a manamnama inton Hunio 2025. Pattapattaen ti USACE a kasapulan ti agarup lima a bulan tapno sitatalged a maileppas ti panangguyod iti dandani 400,000 a tonelada a rugit.  

Agingga a nakasagana ti PDS iti Central Maui Landfill nga umawat iti dapo ken rugit, temporario a siguraduen ti USACE ti TDS tapno masigurado ti ad-adu pay a pannakasalaknib ti salun-at ti tao ken ti aglawlaw.  

“Naan-anay a naikumitkami a mangsigurado a mayakar dagiti rugit manipud iti temporario a lugar agingga iti permanente a disposal site iti kabiitan ken natalged agingga a mabalin,” kinuna ni Mayor Richard Bissen. “Napateg ti pannakitinnulongmi kadagiti pederal nga ahensia tapno mapasamak daytoy a sieepisiente, ken agtultuloy nga iduronmi ti napartak a pannakaileppas daytoy a proseso. Nagkarikami iti komunidad dagiti Olowalu, ket panggepmi a tungpalen dayta babaen ti panangipangpangruna iti responsable ken naintiempuan a pannakaiyakar dagiti rugit.”

Lahaina Panagikkat ti Piling ti Konkreto  

Makitinnulong ti USACE iti US Navy tapno maikkat dagiti kongkreto a piling iti igid ti Front Street inton maudi a paset daytoy a tawen ken pattapattaenna a tallo a bulan ti pannakaileppasna. Ti panangikkat kadagiti pila ket mangpaadu iti kinatalged iti asideg ti pader ti baybay ken iti igid ti Front Street.